Als de medewerker in dienst treedt bij de gemeente, wordt in de aanstelling vermeld wat zijn arbeidsduur is. Meestal wordt deze arbeidsduur in een aantal uren per week uitgedrukt. De arbeidsduur kan echter ook per jaar worden uitgedrukt. De arbeidsduur van een volledige betrekking is 36 uur per week.
De arbeidsduur per dag is de arbeidsduur zoals die voor de ambtenaar voor een bepaalde dag is vastgesteld. De arbeidsduur per dag wordt vastgesteld op ten hoogste 11 uur. Als gevolg van overwerk kan een werkdag voor de medewerker langer duren dan 11 uur.
De formele arbeidsduur per week is de arbeidsduur zoals die is opgenomen in de aanstelling. Bij een volledige betrekking is de formele arbeidsduur 36 uur per week.
De feitelijke arbeidsduur per week is de arbeidsduur zoals die voor de medewerker voor een bepaalde week is vastgesteld.
De werkgever kan de feitelijke arbeidsduur per week op een andere omvang vaststellen dan de formele arbeidsduur per week. Deze regeling biedt zowel de werkgever als de medewerker voordelen. De werkgever heeft de mogelijkheid om de medewerker in drukke perioden meer in te zetten. De medewerker kan zijn werktijden beter afstemmen op zijn privésituatie. Veel medewerkers combineren immers hun werk met zorgtaken, bijvoorbeeld zorg voor kinderen of mantelzorg.
Er zijn vier voorwaarden voor toepassing van deze regeling:
De bezoldiging wijzigt niet wanneer de feitelijke arbeidsduur afwijkt van de formele. Wanneer de medewerker gedurende het kalenderjaar ontslag verleend wordt kan toepassing van deze regeling ertoe leiden dat teveel of te weinig is gewerkt. In de meeste gevallen zal dit gedurende de opzegtermijn rechtgetrokken kunnen worden. Blijkt dit niet mogelijk dan zal bij de eindafrekening verrekening moeten plaatsvinden van de teveel of te weinig gewerkte uren.
Bij de brandweer kunnen afwijkende afspraken worden gemaakt over de arbeidsduur per dag en per week. Het door het college vastgestelde rooster behoeft ook niet de individuele toestemming van de brandweerman. De maximale arbeidsduur per jaar blijft wel als randvoorwaarde overeind.
De arbeidsduur per jaar bedraagt voor een medewerker met een fulltime betrekking ten hoogste 1836 uur per jaar. De arbeidsduur per jaar wordt berekend door de formele arbeidsduur per week van de medewerker te herleiden naar jaarbasis en vervolgens te corrigeren met de feestdagen. Lokaal kan de arbeidsduur per jaar bij een fulltime betrekking lager uitvallen dan 1836 uur, bijvoorbeeld door aftrek van extra lokale feestdagen.
De arbeidsduur per jaar mag in twee situaties overschreden worden:
De medewerker kan een verzoek indienen tot aanpassing van zijn formele arbeidsduur, overeenkomstig de Wet flexibel werken.