Zwangerschap

Algemeen

In Nederland bestaan er wettelijke regels over de combinatie van werken en zwangerschap. Deze regels hebben te maken met de duur en zwaarte van werkzaamheden die een vrouw in deze periode mag verrichten. Voor zwangere en onlangs bevallen vrouwen zijn strikte regels te vinden in wet- en regelgeving over arbeidsomstandigheden en arbeidstijden. Omdat werkzaamheden voor de brandweer fysiek zwaar kunnen zijn en er daarnaast een verhoogde kans bestaat om met giftige stoffen in aanraking te komen, stelt de rechtspositieregeling op voorhand grenzen aan de inzetbaarheid van vrouwen tijdens en na de zwangerschap.

Verplichtingen

De volgende drie verplichtingen zijn opgenomen in de rechtspositieregeling.

• Melding van de zwangerschap in een zo vroeg mogelijk stadium. Dit is belangrijk omdat juist in de eerste fase van de zwangerschap het ongeboren kind schade kan oplopen in de ontwikkeling.
• Stopzetting repressieve brandweerwerkzaamheden tijdens de zwangerschap;
• zes maanden na de zwangerschap;
• Na zes maanden na de zwangerschap zolang er nog borstvoeding wordt gegeven.

Tijdens repressieve brandweerwerkzaamheden zijn de risico’s die zwangere vrouwen en hun ongeboren kind lopen het grootst. Daarom zijn repressieve brandweerwerkzaamheden in deze periode verboden. Deze lijn kan ook worden doorgetrokken voor consignatiediensten, omdat de vrijwilliger bij deze diensten wacht op een oproep om repressief op te treden.

Toestemming van de bedrijfsarts om aan brandweeroefeningen deel te nemen. Ook bij sommige oefeningen moeten er fysieke inspanningen worden geleverd. De bedrijfsarts moet bepalen aan welke oefeningen het verantwoord is om deel te nemen en bij welke oefeningen dit niet mag.

Wettelijk kader

De basis voor het opleggen van deze verplichtingen is te vinden in de volgende wetten:

• artikel 4:5 Arbeidstijdenwet bepaalt dat er recht is op een regelmatig arbeids- en rustpatroon;
• artikel 4:6-4:8 Arbeidstijdenwet begrenst de periode rond de zwangerschap waarin een vrouw werkzaamheden mag verrichten;
• artikel 5 Arbeidsomstandighedenwet stelt de eis aan werkgevers een Risico-Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) op te stellen, waarin de specifieke risico’s voor onder andere zwangere vrouwen in kaart zijn gebracht.